Yaz aylarında artan güneş ışığına maruz kalmak, bazı bireylerde cilt sorunlarına yol açabiliyor. Özellikle hassas cilt yapısına sahip kişilerde görülen güneş alerjisi, kızarıklık, döküntü, kaşıntı ve kabarıklık gibi belirtilerle kendini gösteriyor.
Uzmanlara göre, güneş alerjisi genetik yatkınlık nedeniyle ortaya çıkabileceği gibi, bazı kimyasallar ya da ilaçlara bağlı olarak da gelişebiliyor. Cilt uzun süre korunmasız şekilde güneş altında kaldığında ise güneş yanıkları meydana geliyor. Bu durum çoğu zaman güneş alerjisiyle karıştırılsa da iki tablo arasında önemli farklar bulunuyor.
Güneş Alerjisi ile Güneş Yanığı Arasındaki Fark
Güneş yanıkları, ultraviyole ışınlarına aşırı maruz kalındığında ciltte kızarıklık, ağrı ve su toplaması gibi belirtilerle ortaya çıkıyor. Bu belirtiler genellikle 10-30 saat içinde kendini gösteriyor ve birkaç gün içinde ilaç tedavisiyle iyileşiyor.
Oysa güneş alerjisi, çok daha kısa sürede, hatta güneşe maruz kalındıktan sadece 5-10 dakika sonra ortaya çıkabiliyor. Bazı durumlarda semptomlar saatler veya günler içinde de gelişebiliyor.
Güneş Alerjisinin Belirtileri Neler?
Güneş alerjisi, genellikle güneşe doğrudan maruz kalan bölgelerde görülse de, vücudun diğer alanlarında da etkili olabiliyor. Belirtiler şu şekilde sıralanıyor:
Nadir durumlarda ise daha ciddi belirtiler ortaya çıkabiliyor:
-
Şiddetli baş ağrısı
-
Bayılma, şuur kaybı
-
Nefes darlığı
-
Mide bulantısı ve kusma
-
Anaflaktik reaksiyonlar
Güneş Alerjisi Neden Olur?
Güneş alerjisinin nedenleri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Genetik faktörler, bağışıklık sistemi tepkileri ve güneşe duyarlılığı artıran ilaçlar başlıca nedenler arasında yer alıyor. Antibiyotikler, kemoterapi ilaçları, bazı tansiyon, diyabet ve kalp ilaçları bu durumu tetikleyebilir.
Güneşe maruz kalma süresi, cilt yüzeyinin genişliği ve UV ışınlarının yoğunluğu da alerjinin gelişiminde etkili faktörler arasında.
Güneş Alerjisi Türleri
Güneş alerjisinin farklı türleri bulunuyor. Bunlar arasında en yaygın olanlar şunlardır:
-
Polimorf Işık Püskürtmesi (PMLE): En sık görülen formdur. Güneşe maruz kalındıktan birkaç saat sonra döküntü, kabarcık ve kızarıklık şeklinde semptomlar görülür. Genellikle açık tenli bireylerde ortaya çıkar.
-
Güneş Ürtikeri: Nadir görülür. Güneşe kısa süreli maruziyet bile şiddetli kaşıntı, kurdeşen ve tahrişe yol açabilir.
-
Aktinik Keratoz: Genetik yatkınlıkla ilişkilendirilir. Ciltte zamanla oluşan ve yaşlılık lekesi olarak bilinen bir türdür.
-
Fotoalerjik Reaksiyon: Güneş kremi, parfüm veya kozmetik ürünlerin güneş ışığı ile etkileşimi sonucu ortaya çıkar.
Nasıl Teşhis Edilir?
Güneş alerjisinden şüphelenildiğinde dermatoloğa başvurmak gerekir. Tanı sürecinde aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:
-
Kan Testi: Alerji düzeyinin ölçülmesi için yapılır.
-
Fototest: UV ışınlarına karşı cildin verdiği tepki incelenir.
-
Yama Testi: Cilde uygulanan maddeler, yapay UV ışığı ile test edilir.
-
Biyopsi: Cilt dokusundan örnek alınarak detaylı inceleme yapılır.
Tedavi ve Korunma Yöntemleri
Güneş alerjisinin tedavisinde ilk adım güneşten korunmaktır. Tedavide kullanılan başlıca yöntemler:
Korunmak için dikkat edilmesi gerekenler:
-
50 SPF ve üzeri güneş kremi kullanımı
-
Güneşe çıkış saatlerini sınırlamak (özellikle 10.00–15.00 arası)
-
Güneş gözlüğü ve geniş kenarlı şapka kullanımı
-
Koruyucu kıyafetler tercih etmek
-
Güneşe karşı hassasiyet oluşturan ilaç ve kozmetiklerden kaçınmak
Çocuk ve Bebeklerde Güneş Alerjisi Riski Daha Yüksek
Bebeklerin ve çocukların cilt yapısı yetişkinlere göre çok daha hassastır. Güneşe çıkarılma süresi kısa tutulmalı ve güneş kremi düzenli şekilde uygulanmalıdır. Ayrıca şapka, uzun kollu giysiler ve gölgelik alanlarda vakit geçirmek önerilir. Özellikle dermatitli bebeklerde daha ciddi reaksiyonlar görülebileceğinden ekstra özen gösterilmelidir.
Unutmayın, güneş ışığı sağlığımız için gerekli olsa da bilinçsiz maruziyet, cilt sağlığı açısından ciddi riskler doğurabilir. Güneş alerjisi belirtileri gösteriyorsanız, gecikmeden bir dermatoloji uzmanına başvurmanız önerilir.
News
