Enflasyon Hesaplamaları Dünya Standartlarında
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı Erhan Çetinkaya, Türkiye’deki enflasyon hesaplamalarının dünya standartlarına uygun olduğunu belirtti. Çetinkaya, “TÜFE ve Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) arasındaki fark sadece Türkiye’ye özgü değil” dedi. TÜİK Toplantı Salonu’nda basın mensuplarıyla bir araya gelen Çetinkaya, enflasyon hesaplamalarına ve yapılan eleştirilere dair açıklamalarda bulundu.
TÜFE ve Yaşam Maliyeti Endeksi Farkı
Çetinkaya, TÜFE’nin tüketici harcamalarına konu olan mal ve hizmet fiyatlarındaki değişimi ölçtüğünü, yaşam maliyeti endeksinin ise sabit bir refah düzeyinin maliyetindeki değişiklikleri yansıttığını belirtti. TÜFE’nin yaşam maliyetlerini ölçmediğine dair tartışmalara değinen Çetinkaya, TÜFE’nin Türkiye hanehalkının ortalama harcama alışkanlıklarını temsil eden bir sepet üzerinden hesaplandığını vurguladı.
Fiyat Toplama Süreci
TÜFE hesaplamaları için aylık 600 binden fazla fiyat derlendiğini söyleyen Çetinkaya, eleştirilen madde fiyatlarının yayımlanmasının durdurulması konusunda da açıklamalar yaptı. TÜFE’nin hesaplanmasında 300 bin fiyatın marketlerden alınan kasa fiyatlarından oluştuğunu belirtti. Çetinkaya, geçmişte yayımlanan madde fiyatlarının gösterge niteliği taşımadığını ve bu sebeple artık yayımlanmadığını ifade etti.
Uluslararası Uyum
Çetinkaya, TÜFE’nin Eurostat standartlarına yüksek derecede uyumlu olduğunu belirtti. Doğalgaz desteği gibi durumların endeks hesaplamalarına dahil edilmesi konusunda Eurostat’tan görüş aldıklarını ve uygun hesaplamaları yaptıklarını belirtti. Çetinkaya, dünyadaki enflasyon hesaplamalarının Türkiye’dekiyle aynı şekilde yapıldığını ve ÜFE ile TÜFE arasındaki farkın küresel bir durum olduğunu vurguladı.
ENAG İle Farklılıklar
ENAG’ın metodolojisine de değinen Çetinkaya, ENAG’ın her ay tüm kiracıların ev değiştirdiği varsayımıyla hesaplama yaptığını belirtti. TÜİK’in kira fiyatlarını sabit tanım ve kalitede seçilmiş konutlar üzerinden izlediğini ifade eden Çetinkaya, ENAG’ın hesaplamalarının gerçeği yansıtmadığını söyledi.
Şirket Karları ve Enflasyon
Çetinkaya, Türkiye’deki şirket karlarının enflasyonu artıran bir etkisi olduğunu ve bazı şirketlerin normalin üzerinde kârlar elde ettiğini belirtti. Pandemi sonrası dönemde bu durumun daha belirgin hale geldiğini söyledi.
Temmuz Ayı Enflasyon Beklentileri
Haziran ayındaki düşük enflasyon oranlarının mevsimsel etkilerden kaynaklandığını belirten Çetinkaya, tarla ürünlerinin piyasaya çıkmasıyla birlikte enflasyonun doğal olarak düştüğünü ifade etti. Temmuz ayında ise bazı zamların enflasyon rakamlarını etkileyeceğini belirtti.
