Anayasa Mahkemesi (AYM), evlilik öncesi soyadlarını kullanma hakkını kadınlara tanıyan kararıyla bugün yürürlüğe girdi. Evlilik öncesi soyadını koruma hakkı, evlilik sırasında eşinin soyadını almak zorunda olmadan kullanılabilir hale geldi. AYM’nin kararı, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) bu konuda yeni bir yasa düzenlemesi yapmaması halinde kalıcı olacak. Karar şu anda yürürlükte ve Meclis’ten gelecek düzenlemeyi bekliyor.
AYM, kadınların eşitlik ilkesine aykırı bulduğu, evlilik öncesi soyadlarını koruma hakkını tanıdı. Artık kadınlar, evlilik öncesi soyadlarını eşlerinin soyadını almadan da kullanabilecekler. Daha önce kadınlar, eşlerinin soyadlarının önüne veya arkasına kendi soyadlarını ekleyebiliyorlardı. Ancak AYM’nin bu kararıyla kadınlar, bekarlık soyadlarını tek başına kullanma hakkına sahip oldular ve bu karar yürürlüğe girdi.
Eğer Meclis bu konuda yeni bir düzenleme yapmazsa, evli kadınlar artık sadece bekarlık soyadlarını kullanabilirler. Evlendirme memuruna veya nüfus idaresine yazılı başvuru yapmak yeterli olacak. Kararın yürürlüğe girmesiyle birlikte, bugün nikah masasına oturan bir kadın evlendirme memuruna “Sadece bekarlık soyadımı kullanmak istiyorum” diyerek bu haktan yararlanabilecek.
İki soyadı kullanmada sınırlama olmayacak
Türk Medeni Kanunu’nun 187. maddesi, evlilik sonrasında kadınların eşlerinin soyadını almalarını zorunlu kılıyordu. Ancak bu karar, eşitlik ilkesine aykırı görülerek AYM’ye taşındı ve Yüksek Mahkeme, kadınların sadece bekarlık soyadını kullanabileceği ve iki soyadı kullanmada sınırlama olmayacağı yönünde karar verdi.
Bu karar 22 Nisan 2023’te alındı ve 28 Nisan 2023’te Resmi Gazete’de yayımlandı. Kanunda boşluk olmaması için Meclis’e 9 ay içinde düzenleme yapma süresi verildi. Ancak Meclis bu süre içinde herhangi bir çalışma yapmadı ve karar yürürlüğe girdi.
Meclis’in, Yeni Yargı Paketi içerisinde bu konuyu ele alması bekleniyor. AYM’nin kararının tersine bir düzenleme yapılmazsa, evli kadınlar mahkemeye başvurmadan sadece evlilik öncesindeki soyadlarını kullanabilecekler.”
